Ποιες είναι οι βασικές διαφορές μεταξύ της Αμερικής και της Ελλάδας στον χώρο της αρχιτεκτονικής εκπαίδευσης και έρευνας;
Το επίπεδο εκπαίδευσης και έρευνας στην Ελλάδα είναι όχι μόνο ισάξιο, αλλά πολλές φορές και καλύτερο από αυτό της Αμερικής. Η οικονομική ευχέρεια στις ΗΠΑ ενισχύει σαφώς τις εγκαταστάσεις και τον εξοπλισμό, κάτι που δεν μπορούμε να ανταγωνιστούμε άμεσα. Όμως, αυτό μας οδηγεί στο να εξασκούμε περισσότερο το μυαλό μας και να αναζητούμε λύσεις παρά την έλλειψη πόρων. Προσπαθούμε διαρκώς να είμαστε κοντά στους φοιτητές και να συνεργαζόμαστε με πανεπιστήμια του εξωτερικού, συμμετέχοντας ενεργά σε ερευνητικά προγράμματα.

Ποια είναι η αξία ενός μεταπτυχιακού στην Ελλάδα σήμερα;
Πιστεύω πως δεν έχει νόημα το μεταπτυχιακό να αποτελεί απλή συνέχεια του βασικού αντικειμένου σπουδών. Θα πρότεινα το μεταπτυχιακό να σχετίζεται με έναν διαφορετικό τομέα, όπως η εικονική πραγματικότητα, το Internet of Things, η βιωσιμότητα, κ.ά. Βρισκόμαστε σε μια χώρα όπως η Ελλάδα, όπου ένα μεταπτυχιακό σχετικό με τον τουρισμό και τον πολιτισμό είναι εξίσου αξιόλογο. Δεδομένου ότι η τεχνολογία εξελίσσεται συνεχώς, δεν έχει σημασία να μάθει κάποιος ένα συγκεκριμένο εργαλείο ή λογισμικό. Το σημαντικότερο είναι να μάθει πώς να τα αναζητά και να τα κατακτά.

Τι πρέπει να αποφεύγει κανείς όταν φτιάχνει το υλικό για ένα μεταπτυχιακό;
Δεν είναι καλό να βασίζεται το βιογραφικό σε προκαθορισμένα templates. Θέλουμε να βλέπουμε τον χαρακτήρα του ανθρώπου, κάτι που αποκαλύπτεται μέσα από τη γραμματοσειρά, τη στοίχιση, τα χρώματα. Μπορούμε να καταλάβουμε πολλά από αυτά.
Επίσης, είναι περιττό να αναφέρονται γενικά ενδιαφέροντα όπως “μου αρέσουν τα ταξίδια” ή πιστοποιήσεις σε βασικές εφαρμογές όπως το Office. Αυτό που έχει σημασία είναι να γνωρίζει κάποιος σε τι είναι καλός, τι τον ξεχωρίζει, και να εστιάσει σε αυτό τόσο στο βιογραφικό όσο και στη συνέντευξη.

Έχει αλλάξει ο τρόπος που ασκείτε την αρχιτεκτονική με το πέρασμα των χρόνων;
Η μεγάλη διαφορά είναι ότι πλέον ο πελάτης βομβαρδίζεται από εικόνες και πληροφορίες, κάτι που καθιστά πιο δύσκολη τη διαδικασία λήψης αποφάσεων. Το στοιχείο που δεν έχει αλλάξει είναι η εμπιστοσύνη. Πρέπει να χτίζεις τη σχέση σου με τον πελάτη, να είσαι εκεί γι’ αυτόν, και να σε εμπιστεύεται.
Η τεχνολογία μάς βοηθά να προβάλλουμε το έργο εικονικά πριν κατασκευαστεί, να εντοπίζουμε λάθη και να βλέπουμε τι αρέσει ή όχι στον πελάτη. Παρά τις αλλαγές, το ουσιαστικό ζητούμενο παραμένει η σχέση εμπιστοσύνης.

Τι ζητάει σήμερα ο πελάτης από έναν αρχιτέκτονα;
Η αρχιτεκτονική είναι μια μακροχρόνια διαδικασία – δεν είναι μια γρήγορη συνεργασία. Ένα έργο μπορεί να διαρκέσει χρόνια και η καθημερινή επαφή με τον πελάτη είναι αναπόφευκτη. Γι’ αυτό είναι απαραίτητο να χτιστεί σχέση εμπιστοσύνης.
Ο πελάτης θέλει να νιώθει ασφάλεια, να είναι σίγουρος ότι βρίσκεται σε καλά χέρια και να έχει την άνεση να πει πως δεν γνωρίζει κάτι. Οι καλύτεροι πελάτες είναι αυτοί που έχουν άποψη αλλά είναι πρόθυμοι να ακούσουν νέες ιδέες.

Ποια είναι τα χαρακτηριστικά που πιστεύετε ότι θα έχουν τα κτήρια του αύριο;
Παρότι ζούμε σε μια εποχή τεχνολογικής ακμής – με smart συστήματα και τεχνητή νοημοσύνη – τα κτήρια δεν έχουν αλλάξει ουσιαστικά εδώ και δεκαετίες. Το μεγάλο στοίχημα είναι το πώς θα ενσωματωθούν όλα αυτά με τρόπο αόρατο στο μάτι, χωρίς να γίνονται επιθετικά.
Θα είναι πολύτιμο τα κτήρια να μπορούν να “καταλαβαίνουν” τις ανάγκες και τα συναισθήματά μας. Να δημιουργηθεί ένα έξυπνο, προσαρμοστικό οικοσύστημα. Όμως αυτό πρέπει να γίνει με προσοχή – η τεχνολογία πρέπει να παραμείνει ανθρωποκεντρική και οι χρήστες να εκπαιδευτούν στην καθημερινή διαχείριση τέτοιων χώρων. Ο αρχιτέκτονας καλείται να δώσει την ανθρώπινη διάσταση στην τεχνολογία. Αυτή είναι η πρόκληση.

Πώς αλλάζει ο ρόλος του αρχιτέκτονα μέσα σε αυτό το πλαίσιο;
Η τεχνολογία δεν είναι πλέον ο στόχος αλλά το μέσο διάδρασης. Ο αρχιτέκτονας ξεφεύγει από τον παραδοσιακό στατικό ρόλο και καλείται να σχεδιάσει εμπειρίες, συναισθήματα, και χώρους που μεταβάλλονται. Πρέπει να επιτρέπει στον χώρο να προσαρμόζεται στις ανάγκες του κάθε χρήστη.
Οι νέοι αρχιτέκτονες πρέπει να προβληματιστούν και να κατακτήσουν νέα μέσα, ακόμα και αν αυτά τους είναι άγνωστα, προκειμένου να μην μείνουν πίσω.

Τι θα συμβουλεύατε έναν νέο αρχιτέκτονα που ξεκινά τώρα;
Να μην φοβάται να σπάσει τα όρια όσων γνωρίζει και να μην φοβάται να κάνει λάθη. Οι αποτυχίες είναι μέρος της εξέλιξης και της δημιουργικής διαδικασίας.