Πώς επηρεάζεται ο συλλογισμός σας από την επαφή με τους φοιτητές;

Έχουμε μάθει να προσεγγίζουμε τον σχεδιασμό μέσα από τον διάλογο. Στο πανεπιστημιακό περιβάλλον, αυτή η συζήτηση πολλαπλασιάζεται και έρχεται σε επαφή με ερωτήματα που έχουν ανανεωθεί μέσα από την εποχή. Αυτή η διαδικασία μάς οδηγεί σε νέα σκέψη πάνω σε παλιές ερωτήσεις, και αυτό, με τη σειρά του, ανανεώνει και την αρχιτεκτονική μας πράξη.

Τι προσφέρει η επαγγελματική σας εμπειρία στην εκπαίδευση νέων αρχιτεκτόνων;

Η διπλή μας ιδιότητα, ως εκπαιδευτικοί και ως επαγγελματίες, τροφοδοτεί και τα δύο πεδία. Το έργο μας είχε πάντοτε ερευνητικό και πειραματικό χαρακτήρα, οπότε βρίσκεται ήδη κοντά στον τρόπο που λειτουργεί η αρχιτεκτονική στο πανεπιστήμιο. Προσπαθούμε με κάθε τρόπο να μεταφέρουμε την εμπειρία μας στους φοιτητές μας.

Ποια ήταν τα πρώτα σας επαγγελματικά βήματα;

Μετά το πέρας των σπουδών μας, αναλάβαμε τον σχεδιασμό μιας έκθεσης. Έτσι μπήκαμε απευθείας στον χώρο του σχεδιασμού, χωρίς προηγούμενη εμπειρία σε αρχιτεκτονικό γραφείο, και αυτό καθόρισε την πορεία μας. Δεν είχαμε συγκεκριμένο στόχο, υπήρχε ευελιξία, και αφήσαμε τη διαδικασία να μας παρασύρει.

Πώς διαμορφώθηκε το αρχιτεκτονικό σας λεξιλόγιο;

Ορισμένες λέξεις-πυλώνες μάς συνοδεύουν διαρκώς: οικονομία, επικοινωνία, πειραματισμός. Ο σχεδιασμός εκθέσεων έχει διαμορφώσει σε μεγάλο βαθμό τον αρχιτεκτονικό μας χαρακτήρα.

Υπάρχει χάσμα ανάμεσα στην πανεπιστημιακή εκπαίδευση και την ελληνική αγορά;

Δεν είμαστε βέβαιες ότι υπάρχει ένα πραγματικό χάσμα. Η αγορά έχει ανάγκη από πειραματισμούς, νέες ιδέες και διαφορετικές νοοτροπίες. Η διαφορά έγκειται στο πλαίσιο: το πανεπιστήμιο είναι ένα πιο προστατευμένο περιβάλλον. Οι σπουδές μάς μαθαίνουν να μαθαίνουμε, κάτι που είναι απολύτως αναγκαίο στην αρχιτεκτονική, καθώς η αγορά εξελίσσεται και απαιτεί συνεχώς νέες λύσεις. Δεν χρειάζεται να γεφυρώσουμε το χάσμα, αλλά να βελτιώσουμε τους τρόπους επικοινωνίας. Η πρακτική άσκηση είναι ένα πολύτιμο εργαλείο προς αυτή την κατεύθυνση και πρέπει να ενισχυθεί.

Τι προτείνετε: μεταπτυχιακό ή πρακτική άσκηση;

Καλύτερα μεταπτυχιακό. Μια πρακτική μπορεί να είναι εξαιρετικά ωφέλιμη, αλλά υπάρχει και η πιθανότητα να αποπροσανατολίσει την αρχιτεκτονική πορεία κάποιου ή να τον απομακρύνει από τις σπουδές του.

Πόσο σημαντική είναι η επιλογή θέματος για την ερευνητική διπλωματική εργασία;

Το πιο σημαντικό είναι να επιλέξει κανείς κάτι που τον ευχαριστεί και να το δουλέψει με ενθουσιασμό. Οι περισσότεροι φοιτητές δεν γνωρίζουν από νωρίς ποια θα είναι η επαγγελματική τους κατεύθυνση, οπότε είναι προτιμότερο να επικεντρωθούν σε κάτι που τους ενδιαφέρει εκείνη τη στιγμή, και όχι σε κάτι που θεωρούν “στρατηγικά χρήσιμο” για το μέλλον.

Υπάρχει κάποιος τομέας που θεωρείτε ιδιαίτερα επίκαιρο και αξίζει να εξερευνήσουν οι φοιτητές σήμερα;

Η πανδημία άνοιξε μια νέα συζήτηση γύρω από τον δημόσιο χώρο. Επίσης, η κλιματική κρίση και οι περιβαλλοντικές προσεγγίσεις στην αρχιτεκτονική είναι τομείς εξαιρετικά κρίσιμοι και ενδιαφέροντες αυτή τη στιγμή.

Τι συμβουλές δίνετε σε σχέση με τη δημιουργία ενός πορτφόλιο;

Το πορτφόλιο πρέπει να είναι απόλυτα στοχευμένο. Όταν πρόκειται για μεταπτυχιακό, πρέπει να απαντά με σαφήνεια στα ζητούμενα κάθε σχολής. Το ίδιο ισχύει και για την αίτηση σε θέση εργασίας. Πρέπει να χαρακτηρίζεται από καθαρή οπτική γλώσσα, σύντομα και κατανοητά κείμενα, χωρίς ορθογραφικά λάθη, και να ξεχωρίζει για τη σαφήνεια και την καθαρότητά του. Είναι προτιμότερο να απευθυνθεί κανείς σε λίγες επιλεγμένες σχολές ή γραφεία και να παρουσιάσει υλικό που απευθύνεται προσωπικά σε αυτούς.

Πώς αξιολογείτε τα πορτφόλιο που φτάνουν στα χέρια σας;

Η αφαίρεση υλικού δείχνει ικανότητα κριτικής σκέψης και διάθεση ουσιαστικής επικοινωνίας — κάτι που είναι καθοριστικό σε ένα γραφείο. Επίσης, δίνουμε μεγάλη σημασία στο cover letter: πρέπει να είναι προσεγμένο, καλογραμμένο και να συνοδεύει πάντα το πορτφόλιο.

Ποιες είναι οι βασικές σας συμβουλές για τη συνέντευξη;

Η προετοιμασία είναι κρίσιμη. Ο σεβασμός στον χρόνο του ανθρώπου που έχεις απέναντί σου δείχνει σοβαρότητα. Είναι σημαντικό να δίνει κανείς την αίσθηση ότι θέλει να συνεισφέρει σε μια ομάδα και ότι σκέφτεται τον εαυτό του ως μέλος της, όχι ως μεμονωμένη μονάδα.

Ποια είναι η θέση της γυναίκας στον αρχιτεκτονικό χώρο σήμερα;

Πρόκειται για ένα μεγάλο και ανοιχτό ζήτημα. Οι γυναίκες εξακολουθούν να υποεκπροσωπούνται και αυτό είναι κάτι που μας απασχολεί — τόσο ως επαγγελματίες όσο και ως διδάσκουσες. Πρόκειται για έναν διάλογο που πρέπει να συνεχιστεί, με στόχο όχι απλώς την ένταξη, αλλά την ουσιαστική αναγνώριση και συμμετοχή των γυναικών στον αρχιτεκτονικό λόγο και πράξη.