Ποια είναι η σημασία της ομαδικότητας στο k-studio και πώς την καλλιεργείτε;

Για να χτίσεις ομάδα, πρέπει να θέλεις να εμπιστευτείς. Να μοιράζεσαι τη γνώση σου, να ακούς και να λαμβάνεις τη γνώμη των άλλων. Από πολύ νωρίς, καταλάβαμε τη σημασία της συμπληρωματικότητας — εγώ και ο Κωνσταντίνος έχουμε διαφορετικούς χαρακτήρες, κάτι που μας έμαθε τι σημαίνει πραγματική συνεργασία: να υποστηρίζεις τη δική σου άποψη αλλά και να ακούς τον άλλον.

Αυτό είναι και το θεμέλιο της δύναμης της ομάδας: να συνεργάζεσαι με ανθρώπους που σε κάποια πράγματα είναι καλύτεροι από εσένα. Από το 2012 ξεκινήσαμε να μεγαλώνουμε την ομάδα μας, προσκαλώντας ταλέντα με διαφορετικά υπόβαθρα, γνώσεις και —κυρίως— προσωπικότητες. Η γνώση εξελίσσεται συνεχώς, αλλά είναι οι χαρακτήρες που κάνουν το γραφείο να λειτουργεί ως οργανισμός. Στήνουμε δομές που ευνοούν τη μετάδοση της γνώσης και της πληροφορίας, με οριζόντιο τρόπο, ώστε να ακούγονται πολλές απόψεις και να λαμβάνονται συλλογικές αποφάσεις. Το diversity στη γνώση και τον χαρακτήρα είναι απαραίτητο.

Πώς διατηρείτε την εκλεκτικότητα στα έργα σας σε μια δύσκολη εποχή για την αρχιτεκτονική;

Λες «ναι» σε διαφορετικά πράγματα. Από νωρίς, αντιληφθήκαμε ότι δεν μας ενδιέφερε μόνο το κτιριολογικό κομμάτι ενός έργου, αλλά συνολικά η εμπειρία του να είσαι εκεί — το περιβάλλον, το μέσα και το έξω. Γι’ αυτό και ασχοληθήκαμε με interior design, με υβριδικά πρότζεκτ, ακόμη και ως creative directors με την ταυτότητα συνολικά ενός έργου. Η δημιουργική διαδικασία μάς ενδιέφερε περισσότερο από την «καθαρή» αρχιτεκτονική.

Πώς είναι να εργάζεται ένας νέος αρχιτέκτονας στο k-studio;

Το γραφείο λειτουργεί ως ένας ζωντανός οργανισμός — μεταβάλλεται, εξελίσσεται. Έχουμε μια ιεραρχία που εξυπηρετεί κυρίως το business κομμάτι, όχι τη λήψη δημιουργικών αποφάσεων. Λειτουργούμε δαρβινικά στις ιδέες: οι καλύτερες επικρατούν. Οι σκέψεις προέρχονται από ανθρώπους με ποικίλα backgrounds και αφορούν το ίδιο το έργο, όχι τη θέση που έχει κάποιος.

Κάθε πρότζεκτ έχει έναν project leader, ο οποίος καθοδηγείται από έναν από τους πέντε creative directors. Εμείς, ως partners, λειτουργούμε επίσης ως coaches. Η διαδικασία βασίζεται στη συζήτηση, την αλληλεπίδραση, το bounce of ιδεών — σε κάθε επίπεδο. Δεν υπάρχει μία “σωστή λύση”. Η λύση προκύπτει από τα προβλήματα που θέτει το ίδιο το έργο.

Τι ρόλο παίζουν οι καθημερινές συνήθειες στην καλλιέργεια του team culture;

Η καθημερινότητά μας βασίζεται στη δημιουργία σχέσεων. Περνάμε χρόνο μαζί, κάνουμε άσκηση, τρώμε μαζί, ανταλλάσσουμε φαγητό. Κάθε Τρίτη κάναμε kickboxing, κάθε Πέμπτη yoga. Συστήσαμε running clubs, οργανώνουμε wine nights στην ταράτσα του γραφείου, με παρουσιάσεις. Αυτά ενισχύουν την επικοινωνία και τη σύνδεση. Το διάλειμμα είναι η «κόλλα» του γραφείου — εκεί χτίζονται οι σχέσεις. Ακόμα και στην τηλεργασία, κρατάμε τη ζώνη 14:00–15:00 ελεύθερη για άτυπη επικοινωνία.

Πώς καταφέρατε να δραστηριοποιηθείτε διεθνώς;

Για να δουλέψεις στο εξωτερικό, πρέπει να είσαι εξειδικευμένος σε κάτι. Όταν αποφασίσαμε να μεταφέρουμε τις υπηρεσίες μας πέρα από τα ελληνικά σύνορα, αναρωτηθήκαμε: τι ξέρουμε να κάνουμε καλύτερα από τους άλλους; Ως Έλληνες, Μεσογειακοί, Ευρωπαίοι;

Εστιάσαμε στην έννοια της “καλοπέρασης” — όχι ως επιφανειακή έννοια, αλλά ως βαθιά πολιτισμική κατανόηση της απόλαυσης του χώρου και του χρόνου. Το leisure design δεν περιορίζεται στον τουρισμό ή την εξοχική κατοικία. Το μουσείο Metaxa στη Σάμο, για παράδειγμα, είναι μια εμπειρία σχεδιασμένη μέσα από αυτή τη λογική. Ή το αεροδρόμιο της Μυκόνου, που το αντιμετωπίσαμε όχι ως χώρο στάθμευσης αεροπλάνων, αλλά ως βιτρίνα του νησιού.

Αναζητούμε μορφές αρχιτεκτονικής που ξεδιπλώνονται στη φύση, ενώνουν μέσα και έξω, λειτουργούν με εφήμερες κατασκευές. Ακόμα και σε πιο σκληρά κλίματα, η τεχνολογία μάς δίνει τα εργαλεία για να το πετύχουμε.

Ως Ευρωπαίοι, έχουμε την αίσθηση του χρόνου. Δεν ερχόμαστε πρώτοι – και το γνωρίζουμε. Η ιστορία μάς δίνει έμπνευση αλλά και ευθύνη. Το ζητούμενο είναι να μη μείνουμε εγκλωβισμένοι σε αυτήν. Να εξελίξουμε τα μαθήματα που μας δίνει.

Πώς επηρεάζουν οι προσωπικές σας αναμνήσεις το σχεδιαστικό έργο;

Κάθε δημιουργικός άνθρωπος χρησιμοποιεί τις αναμνήσεις του για να αναγνωρίσει αυτό που βλέπει. Δεν τις αντιμετωπίζουμε με νοσταλγία, αλλά σαν ένα εργαλείο κατανόησης. Κάνουμε συσχετισμούς — αυτός ο τόπος μου θυμίζει κάτι άλλο. Οι αναμνήσεις από την Ελλάδα λειτουργούν ως πρίσμα μέσα από το οποίο διαβάζουμε άλλα μέρη.

Τι αναζητάτε σε ένα αρχιτεκτονικό portfolio;

Το πιο σημαντικό είναι να δείχνει τη δυνατότητα εξέλιξης. Να φαίνεται ότι ο άνθρωπος πίσω από το έργο έχει μάθει και έχει προχωρήσει. Το δεύτερο είναι η αίσθηση της αισθητικής. Όχι με την έννοια του “ωραίου”, αλλά του κατάλληλου — αν κάτι ταιριάζει με κάτι άλλο. Τέλος, το portfolio πρέπει να δείχνει συγκεκριμένες δεξιότητες: σύνθεση, τεχνικά σχέδια, ικανότητα αντίληψης του έργου σε διαφορετικά επίπεδα.

Ποιο είναι το κίνητρο για έναν νέο αρχιτέκτονα να έρθει στο k-studio;

Να μάθει. Να εξελιχθεί μέσα από τη συλλογική γνώση. Εμείς προσκαλούμε τους ανθρώπους όχι απλώς για να δουλέψουν αλλά για να εξελιχθούν. Το ταλέντο έχει αξία μόνο όταν θέλεις να το μοιραστείς και να το αναπτύξεις.

Ποια είναι τα προσόντα που ξεχωρίζουν σε έναν υποψήφιο;

Να ξέρει να συνεργάζεται. Και να περνά καλά στα διαλείμματα. Θέλουμε ανθρώπους που ξέρουν να μοιράζονται και έχουν διάθεση να εξελιχθούν μέσα από την αλληλεπίδραση με τους άλλους. Το ταλέντο είναι ευπρόσδεκτο — αρκεί να είναι διατεθειμένο να ανοίξει και να εμπλουτιστεί.