Τι φέρνετε μαζί σας από το Λονδίνο;

Το σημαντικότερο που φέρνουμε είναι η τεχνογνωσία που απαιτείται για την κατασκευή σύνθετων έργων. Στο γραφείο της Zaha Hadid αντιμετωπίσαμε έργα μεγάλης πολυπλοκότητας και εξειδικευμένες κατασκευές. Ένα ακόμη βασικό στοιχείο είναι η τάση για πειραματισμό — από το concept μέχρι τις κατασκευαστικές λεπτομέρειες και τη διερεύνηση υλικών. Θεωρούμε ότι αυτό είναι το ουσιαστικότερο συστατικό της καινοτομίας και της πρωτοπορίας, και προσπαθούμε να υπάρχει σε κάθε έργο μας.

Η εμπειρία της συμμετοχής μας στον σχεδιασμό και την επιτόπια επίβλεψη τέτοιων έργων, η επικοινωνία με σημαντικούς πελάτες, καθώς και η λειτουργία εντός ομάδων 30–50 ατόμων, είναι στοιχεία που μεταφέρουμε ενεργά στην τρέχουσα δουλειά μας.

Ποια είναι για εσάς η βασική διαφορά ανάμεσα σε ένα μικρό και ένα μεγάλο γραφείο;

Ξεκινήσαμε με ένα μικρής κλίμακας γραφείο στην Αθήνα πριν μεταβούμε στο Λονδίνο. Εκεί αναλαμβάναμε τη συνολική διαχείριση των έργων, κάτι που μας έδωσε αυτοπεποίθηση και πίστη στις ικανότητές μας. Στο μεγάλο γραφείο, οι ρόλοι είναι πιο εξειδικευμένοι· χρειάζεται να επιλέξεις και να εμβαθύνεις σε αυτό που πιστεύεις ότι κάνεις καλύτερα.

Σίγουρα είναι πιο συναρπαστικό να συμμετέχεις σε μεγάλα έργα, αλλά αυτό συνεπάγεται και την ανάγκη να λειτουργείς με ευελιξία, συνεργατικότητα και αποτελεσματική επικοινωνία μέσα στην ομάδα.

Τι άλλαξε στον τρόπο που εργάζεστε μετά την εμπειρία στο Λονδίνο;

Δουλέψαμε σε έργα σε διαφορετικές χώρες, γεγονός που διεύρυνε την αντίληψή μας για τον σχεδιασμό. Συνειδητοποιήσαμε ότι, ανεξαρτήτως γεωγραφικής θέσης, τα έργα υψηλού σχεδιασμού στηρίζονται στις ίδιες αρχές: πρωτοπορία, καινοτομία και πειραματισμός.

Αυτό που αλλάζει από τόπο σε τόπο είναι τα ιδιαίτερα περιβαλλοντικά, πολιτιστικά, κοινωνικά —ακόμα και νομοθετικά— δεδομένα. Αυτά δίνουν το αποτύπωμα κάθε έργου. Πλέον έχουμε μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση στη φάση του concept: ξεκινάμε με περισσότερη ελευθερία, γνωρίζοντας ότι, με τη συνεργασία εξειδικευμένων συμβούλων, θα μπορέσουμε να υλοποιήσουμε αυτό που σχεδιάζουμε.

Επιπλέον, δεν αντιμετωπίζουμε το σχέδιο ως κάτι “τελειωμένο”. Πιστεύουμε στην προσαρμογή και στη συνεχή αναδιαμόρφωση του σχεδιασμού ανάλογα με τις ανάγκες που προκύπτουν.

Κατά τη διαμονή σας στο Λονδίνο, συνεχίσατε να ασχολείστε με έργα στην Ελλάδα;

Ναι, και ήταν κάτι που μας ενδιέφερε ιδιαίτερα. Συμμετείχαμε, για παράδειγμα, στον διαγωνισμό για το Νέο Αρχαιολογικό Μουσείο της Σπάρτης, με την ελπίδα να υλοποιήσει η Zaha Hadid ένα έργο στην Ελλάδα — και να έχουμε ρόλο σε αυτό.

Πιστεύουμε στη συνεργασία και στη δημιουργία δικτύων· κάτι που πλέον γίνεται αποδεκτό και στο εξωτερικό, καθώς προσφέρει ευελιξία και δυνατότητα προσαρμογής.

Πώς σας επηρέασε η περίοδος μετά την πανδημία;

Ως Degree Zero έχουμε δημιουργήσει ένα ισχυρό δίκτυο συνεργατών, σε Ελλάδα και εξωτερικό, που μας επιτρέπει να προσαρμοζόμαστε γρήγορα και να παρέχουμε εξειδικευμένη γνώση σε κάθε έργο, ανεξαρτήτως κλίμακας.

Η συνεργατικότητα, η εξ αποστάσεως εργασία και η δικτύωση είναι κρίσιμα εργαλεία στην μετά-covid εποχή. Η προσαρμοστικότητα είναι πλέον θεμελιώδες χαρακτηριστικό για ένα σύγχρονο αρχιτεκτονικό γραφείο.

Τι αναζητάτε σε ένα πορτφόλιο;

Η πρώτη εντύπωση μετράει πολύ. Η δύναμη της εικόνας είναι καθοριστική: το πορτφόλιο πρέπει να είναι γραφιστικά άρτιο και να μπορεί να υποστηριχθεί από τον υποψήφιο με αυτοπεποίθηση και σαφήνεια. Ο σχεδιασμός πρέπει να ταιριάζει με την ταυτότητα του γραφείου και με τη θέση για την οποία υποβάλλεται.

Πόσο σημαντικός είναι ο χαρακτήρας του υποψηφίου;

Εξαιρετικά σημαντικός. Αναζητούμε ανθρώπους φιλόδοξους, σεμνούς, με πάθος και θετική ενέργεια. Θέλουμε να συνεργαζόμαστε με ανθρώπους που ταιριάζουν στο κλίμα του γραφείου και που βλέπουν τη συνεργασία ως αμοιβαία επένδυση. Μας ενδιαφέρει η αφοσίωση — η προοπτική να εξελιχθεί κάποιος μαζί μας και να γίνει πολύτιμο μέλος της ομάδας.

Ποια είναι η συμβουλή σας προς τους νέους αρχιτέκτονες;

Να έχουν υπομονή, φιλοδοξία και αγάπη για το επάγγελμα. Είναι ένας ανταγωνιστικός χώρος που απαιτεί ενσυναίσθηση, ευελιξία και διαπραγματευτική ικανότητα. Η δημιουργικότητα και ο ενθουσιασμός πρέπει να παραμένουν ζωντανοί σε κάθε στάδιο της πορείας.

Πώς βλέπετε το μέλλον;

Είμαστε αισιόδοξοι. Πιστεύουμε ότι κάθε αλλαγή μπορεί να οδηγήσει σε κάτι δημιουργικό. Η προσαρμοστικότητα είναι δύναμη. Όσο συνεχίζεις να μαθαίνεις και να εξελίσσεσαι, τόσο πιο δυνατός γίνεσαι.